Lontar Pra Arya Tatwa

Lontar adalah salah satu bentuk naskah kuno (manuskrip) nusantara yang banyak ditemukan di pulau Bali. Salinan lontar ini saya dapatkan dalam bentuk hardcopy, saya ketik ulang agar dapat ter-index Google. Bila ada dari pembaca yang memiliki lanjutan atau lontar yang terkait dengan ini tolong tinggalkan komentar ya, agar bisa jadi referensi bagi saya atau pembaca lain dalam menelusuri sejarah leluhur / kawitan. Semoga Bermanfaat…

Om Awighnam astu namo sidham


1. Ri Sake wentene daging LONTAR PRA ARYA TATWA mawosang, sane kasungsung Ring JRO ALIT KALERAN BELAYU. Mawit Iingga tangan IDA SANG ABAGOWANTA DALEM Ring warsa, SURYO, BULUH, DEWA, LAN SATO. Duk PEMADEGAN IDA DALEM WATURENGGONG JAGAT BANGSUL anemu kerta. Para Kasatriya katreptiang kaungguhang ring ilikita DALEM. AGAMA LAN TATA GAMA ke anutang kadi Iinggih sowang-sowang manut swadarma, ri sajeroning kecap aksara

2. Caritayang ri sampun seda IDA DALEM BANGSUL, IDA DALEM SRI MASULA-MASULI putra idane sane ngentosin kadi Iinggih iaji. Punika tan tios IDA DALEM TAPOLUNG, utawi IDA DALEM GAJAH WAKTRA. Ripemadegan IDA SRI GAJAH WAKTRA saking WARSA, SURYA, GENI, NETRA, KATEKENG BULUH. Rauh Ring WARSA SURYA, GENI, WARNA LAN GENI. Sayuakti para patih bawudanda tanda mantri sakti-sakti tan silah dening senjata tan udi ring musuh

3. Sira

  • KI PATIH PASUNG GRIGIS kalinggihang ring TENGKULAK,
  • IDA KI PATIH KEBO IWA ring BELAH BATUH,
  • KI DEMUNG UDUG BASUR,
  • KI TEMENGGUNG KALA GEMET ring LER BUKIT,
  • KI TANDA MANTRI GIRIKMANA kalinggihang ring ULARAN,
  • KI TUNJUNG TUTUR malinggih ring TIANYAR,
  • KI TUNJUNG BIRU ring TENGANAN,
  • KI BUAN ring BATUR,
  • KI TAMBYAK ring JIMBARAN,
  • KI KOPANG ring SERAYA,
  • KI KALUNG SINGKAL ring TARO.

4. Amanika para pengabih SIRA DALEM BEDA ULU, sane sampun kaoktah, sampun sida nguwugang swargan, punika mawinan para raja-raja sane tiyosan tan wenten purun ring IDA SANG RAJA BALI. IDA DALEM SRI GAJAH WAKTRA sayuakti kesaktian idane tan petanding sangkan mawit paswecan IDA BETARA RING GUNUNG BATUR. IDA BETARA YANG MERTYU MURTI rasa seharina IDA DALEM BEDA ULU, tulak wali ke swargan tan pejangkepang.

5. Sangkan titah IDA SANG YANG WIDI dados sida pejah SRA PATIH KEBO IWA RING JAGAT JAMBE DWIPA. Sangkan paeka praya, antuk SIRA KI PATIH GAJAH MADA. Melarapan anak istri ri wus punika, aris IDA RAJA BANGSUL, IDA SRI GAJAH WAKTRA rasa runtik marep ring IDA RAJA MAJAPAHIT IDA DALEM SRI KALA GENET tur sang kalih sampun pada siaga pacang ngawenang yuda.

6. Caritayang ring warsa SURYA, GENI, WARNA, LAN GENI, dados karejek JAGAT BANGSULE ring IDA SANG RAJA MAJEPAHIT, tur patih-patih idane sane sakti-sakti sami kautus kejagat Ball Tan tiyos punika

  • IDA KI ARYA DAMAR,
  • KI ARYA KENCENG,
  • KI ARYA SENTONG,
  • KI ARYA KUTAWARINGIN,
  • KI ARYA PUDAK,
  • KI BLETENG,
  • KI KENURUHAN,
  • KI KULAWANGSA,
  • KI PATIH GAJAH MADA pamucuk prawireng yuda. Sami pada ngungsi genah Kaja, Kelod, Kangin, Kawuh pada sami kecagemin kasibeh JAGAT BANGSULE antuk prajurit-­prajurit prawireng jawine.

7. Tan swe pidabdabe dwaning pada-pada sampun siaga, dados macepuk siate rames pisan pada-pada nindihin swadarma, sami pada nyudungan meseh, nyantos meadukan nyahnyah siate tan karwan musuh tan karwan ruang, dedek renyuh JAGAT BANGSULE. Desa alas katunjelin, dados kasor IDA SANG RAJA BANGSUL IDA SRI GAJAH WAKTRA tur para patih Bali. Sami ngemasin seda, KI PATIH PASUNG GRIGIS kewanten sane kantun metaban.

8. Irika aris egar erang para satriya MAJAPAHITE, duaning ngamolihang sadia tur sami kaaturin linggih.

  1. SIRA KI ARYA KENCENG kalingihang ring TABANAN,
  2. KI ARYA SENTONG ring PACUNG,
  3. KI ARYA KUTAWARINGAN ring GELGEL,
  4. KI ARYA BELOG ring KABA-KABA,
  5. KI BLETENG ring PENATIH KERTA LANGU,
    Ki Patih Gajah Mada Ian Ki Arya Damar matulak budal ke MAJAPAHIT.

9. Caritayang ring warsa, CANDRA, GENI, WARNA LAN GADUNG. pemadegan IDA SRI EMPU KEPAKISAN ring JAGAT BANGSUL. Yan asapunapi indike dados IDA KI ARYA SENTONG sane malinggih ring PACUNG, kautus ke JAGAT NUSA pacang nyedayang IDA DALEM NUSA. Nanging IDA KI ARYA SENTONG tan sida mayuda, nangkepin IDA DALEM BUNGKUT. Dwaning mulan tan tandingan IDA DALEM NUSA. Irika aris KI ARYA SENTONG, metu pikayun idane pacang matulak budal ke jagat jawa.

10. Ri sajeroning KI ARYA SENTONG matulak saking Nusa, pacang budal ke Jawa, wawu rawuh ring SEGARA LEBIH Bali, saget tedun IDA BETARA KALA, nyandak IDA KI ARYA SENTONG tur asabda pingit. ………….
Ri sampun puput KI ARYA SENTONG nunas sabda IDA BATARA KALA tur ilang idane kapaica, kaangge ngemit jiwa premana. Irika aris IDA KI ARYA SENTONG ngelanturang pemargi, pacang ngaluruh jenek. NUUT TUKAD SUNGI kadi titah IDA BETARA KALA punika.

11. Yan akudang pal pemargine, saget kacunduk ri SIRA KI ARYA JELANTIK. Tur pada-pada salit arsa, ring sajeroning pikayun, ngantos masiat maruket tan wenten kalah menang. Sami pada-pada teguh, tan silah dening senjata tan pehawanan cakup kris pusaka sang kalih. Sama luk tan wenten bedan nyane kapikanten, irike aris sang kalih jeg macepol pada-pada nguningang raga. Sangkan pateh pemargine pacang ngarereh Iinggih, tan panjang bawose, irike aris sang kalih pada sumasiha, tur ida sang kalih NYILURANG KAMPUK. SANE MEKAMPUH POLENG KASILURAN KAMPUH PUTIH, SANE MAKAMPUH PUTIH KASILURAN BAAN KAMPUH POLENG, punika sat maka cihna tresna asih sang kalih, dwaning pateh-pateh polih paswecan IDA BETARA KALA.

12. Ri sampun belas sang kalih, KI ARYA SENTONG Ian KI ARYA JELANTIK tur genahe mayuda punika kawastanin aris Desa, mawasta PREDESA MARGA SENGKALA. Sepeninggal KI ARYA SENTONG maring MARGA SENGKALA,fi sajeroning Iampah, makweh KI ARYA SENTONG ngardi desa-desa. DESA MAMBAL mawit metemu ring WONG SAMAR, DESA BAHA wit wenten TEJA, DESA GULINGAN sangkan UYANG. Asapunika taler PREDESA SUNIA, PACUNG, SAYAN ring PANTARAN YEH SUNGI ngawe PESRAMAN ALIT. Kesah saking PRASRAMAN ngungsi ALAS KEDATON taler ninggal LINGGA JEMA, Ngardi MARJAN RING KEKERAN, katinggal marjan punika kawastanin PURA SAKTI. Kesah saking PURA SAKTI, ring PEREAN alinggih.

13. Yan akudang warsa sampun, KI ARYA SENTONG madeg nata ring PEREAN, tur aguru nabe ring NISKALA IDA BETARA SAMI SIHA, mawit aksara pican IDA BETARA KALA IDA ARYA SENTONG sida MOKSAH, ngaliwerin KUKUS ARUM PERE KEDATON ALANCINGAN BUSANA PETAK GRINGSING WAYANG MANULI, punika pemargin ring PEMARJAN KEDOTON PEREAN.

14. Asapunika pemargin KI ARYA SENTONG, ri sajeroning ngungsi SUNIA, nanging putrane ngentosin kadi Iinggih iaji, sane mewasta KI YAYI PACUNG. Tur sampun ngawentenang PUTRA 2 DIRI lanang istri, sane wayah maparab

  1. KI GUSTI NGURAH PACUNG, arin nyane
  2. NI LUH PACUNG. Ke ambil antuk DALEM
    KI GUSTI NGURAH PACUNG kesayangan antuk DALEM, keadegan ADI PATI DALEM tur sida aputra SATUNGGAL.

15. Maparab KI GUSTI NGURAH ARYA PACUNG, KI GUSTI NGURAH ARYA PACUNG MAPUTRA 2 DIRI sane paling duwur maparab

  1. KI GUSTI PACUNG AYUNAN, arin nyane
  2. MEPARAB KI GUSTI NGURAH PACUNG TAMU.

KI GUSTI NGURAH PACUNG TAMU ke adegan ADI PATI DALEM tur kapica genah ring GELGEL rakan nyane
KI GUSTI NGURAH PACUNG AYUNAN ngentosin iaji dados sang nateng PEREAN, tur sida aputra satunggal maparab KI GUSTI NGURAH PACUNG SAKTI, KI GUSTI NGURAH PACUNG SAKTI runtik ring KI DUKUH TITIGANTUNG, duk ida polih simpang ri sadakala ida aburu irika aris ngawentenang sumaya. …………… …..

16. Dwaning melarapan sakirig atur rabine tan tios punika sane kapertama sane meparab

  • NI GUSTI LUH PACEKAN, tur asuta 4 diri sane paling wayah anama
    1 KI GUSTI BULELENG, kaping kalih
    2 KI GUSTI BAYAN, kaping tiga
    3 KI GUSTI BABAHAN sane kaping empat
    4 KI GUSTI RAKA,

Rabine kaping kalih maparab

  • Ni LUH SOBANGAN, sida ngamijilang putra adiri, maparab KI GUSTI ABIAN TUBUH,

Rabine sane kaping tiga maparab

  • NI LUH JEPUN sida aputra 4 did sane kapertama maparab
    1 KI GUSTI IDA ARYA, sane kaping kalih anama
    2 KI GUSTI WAYAHAN, sane kaping tiga anama
    3 KI GUSTI GEDE PEREAN, sane kaping empat maparab
    4 KI GUSTI RAKA.

17. Caritayang rikala jagat Bali katibeng kali yuga para raja —raja, para raja sami pada tungkas pikayun pamekas para putra raja PEREAN sami ngadu kadigjayaan tan katun eling ring semeton asing kandap karejek tan ngitung tuktuk bongkol, yan asapunapi indike jeg rames siate ring PURI PEREAN. Putra prami Ian putra penawing masiat maruket pada-pada ngunus senjata yan asapunapi indike ring sajeroning tengah latri seda IAJI KI GUSTI NGURAH PACUNG SAKTI tur layone makeplug moksah.

18. Ri sedan iaji Ki Gusti Ngurah Pacung Sakti, Rasa rep jagat Pereane , para Putra para Putra maka sami tan purun kantun meneng ring Puri. Dwaning sewengi-wengi meseh utawi dusta pasliwer angeruggata tur amati-mati irika aris putrane sami ninggal kedaton Perean, wenten alinggih ki Sembung ke Ubud ngungsi Marga, Urat Mara ngungsi Bala Ayu ngungsi Payangan ngungsi Bayan, KI GUSTI BABAHAN ke lapu-lapu pemargine ke ler bukit.

19. Ri sarnpun rawuh ring GOBLEG dados asanekan ring genah SIRE EMPU SEDAKA wit EMPU SUWARNANGKARA, warih EMPU BRAHMARAJA MADURA, sane madeg SIWA MUKA BULAKAN DALEM TAMBLINGAN, Yan akudang warsa KI GUSTI BABAHAN malinggih ring GOBLEG, dados matur Sire Sang Empu, singgih Gusti puniki pusaka pejenengan titiange, KRIS LUK 7 puniki bakta angge pangemit jiwa premanan Gusti, patut pewanengan Gusti mangkin ngarereh genah. Dwaning genah puniki wawidangan sang nateng PANJI SAKTI, kirangan raga Gusti iriki asapunika atur Sang Empu.

20. Nanging yan sadia pemargin Gusti pacang ngungsi ALAS BATUKARU. Irika Gusti pacang ketemu ring KI DUKUH PAKU DUI, irika Gusti nunas pemargi, asapunika atur sira Ki Yayi AGUNG PASEK GOBLEK TAMBLINGAN. Wus puput bebawose sang kalih, dados matinggal KI GUSTI BABAHAN ngungsi alas BATUKARU sampun asasih pemargin KI GUSTI BABAHAN menek jurang tuwun pangkung dados KLEPU KI GUSTI BABAHAN ring PUCAK GIINUNG ALAS ARENG tur iringan nyane 40 KANTUN ADASA, TATIGA SANE NITIA ring GUSTI BABAHAN swe KI GUSTI KLAPU tambis seda, sangkan titah widi dados rawuh KI DUKUH PAKU DUI KEDAMPAL sane mawit saking DUKUH PAANG treh KI DUKUH SULADRI TIRTA EMPUL, ngapit KI GUSTI BABAHAN.

21. Caritayang yang akudang warsa KI GUSTI BABAHAN jumenek ring genah KI DUKUH PAKU DUI KEDAMPAL dados keambil putrane KI DUKUH sane maparab NI LUH DUKUH PAKU SARI sangkan punika sida raket KI GUSTI BABAHAN, tur aguru risaparindik aji keadnyanan, mapan KI GUSTI BABAHAN mulan wikan ring kecaping sastra, dados nginggil kadigjayaan tur kasohor ring para jana, sane wenten magenah maring alas BATUKARUNE.

22. Mapan kedigjayaan KI GUSTI BABAHAN rasa tan petanding ring KI JERO DUKUH punika waluyane kadi ngubuhin pianak macan, taler KI GUSTI GEDE PEMEDEKAN SANG RAJA TABANAN treh KENCENG sampun sengeh punika mawinan KI DUKUH PAKU DUI kadi taluh apit batu, irika aril KI DUKUH matur ring KI MANTU. Ainggih GUSTI dwaning lami sampun GUSTI ngarereh jenek genah Iinggih, pet prade patemon GUSTI ring Pianak titiang NI LUH PAKU SARI sida ngawentenang sentana asapunika atur nyane KI DUKUH ring sira KI GUSTI BABAHAN.

23 Tan panjang bebawose rasa patut kapireng, dados memargi KI GUSTI BABAHAN ngungsi ALAS GUNUNG BATUKARU, tan merasa ring sajeroning pemargi, dados tiba KI GUSTI BABAHAN ring puncak GUNUNG BATUKARUNE, sane mewasta PUCAK BATU KAU, irika aris ayasa sangkan pageh yasane dados tedun IDA BETARA TUMUWUH asabda UDUH DEWA TREH SENTONG IDEWA lebar yasan IDEWANE, ento cingakin ditu IDEWA mapinunas di ANDUSE SANE MALEPUK NGANTEG KELANGIT. Sinah sida kadi kayun IDEWANE asapunika kapireng antuk KI GUSTI BABAHAN.

23. Semepamit KI GUSTI BABAHAN saking PUCAK BATUKAU saget sampun rawuh ring anduse sane lumajeg rauh kelangit, dados tan tios punika Iinggih IDA BETARA BESI KALUNG. lrika aris KI GUSTI BABAHAN ayasa ngincepang adnyana sandi aji pangeret bang rijohing adnyana. Tan swe Ida ayoga mapan rasa kearad ring telenging adnyana dados tedun IDA BETARA GENI PASUPATI utawi IDA BETARA SIWA GENI PASUPATI tur asabda pingit. ………………………..

25. Ri sampun puput KI GUSTI BABAHAN nunas sabda IDA BETARA BESI KALUNG irika aris IDA NGELEBAR YASA tur mantuk nguningayang ring sang guru KI DUKUH PAKU DUI. Irika rasa egar erang kayun maka sami dwaning polih kadi pinunas nyane. Ri sampun puput atimbang wirasa, aris mepamit KI GUSTI BABAHAN ngungsi alas kadi sabda BETARA.

26. Ri sampun tiba KI GUSTI BABAHAN ring alase, kadi sabda
BETARA SIWA GENI PASUPATI rasa kasereb kayun KI GUSTI BABAHAN NGANTENANG TARUNE AGENG-AGENG ATUNGTUNG TINGAL TEGEHNYANE, TUR DURUNG AMENAPI POLIH NGERABAS, MAKWEH PANJAKNYANE SANE KATIBENG BAYA NGANTOS NGEMASIN SEDA. Irika aris KI GUSTI BABAHAN duka tan pira-pira NGUNUS KERIS PUSAKA SANE MALUK 11 sane mawasta KI BUNGBANG PREKASA . Dwaning sampun matetelas kayu nyane pati urip mangda puput ring genahe punika.

27. Caritayang tan wenten acaket sirih KI GUSTI BABAHAN ngincepang adnyana, asapunika sangkan sakti nyane KRIS PUSAKA KI BUNGBANG PREKASA sahasa geseng alase apeneleng. Irika aris panjak idane make sami di gelis atangun genah, taler IDA KI GUSTI BABAHAN rasa manik sakecap Ida atangun jenek Iinggih irika, nika mawinan alase aris kawastanin PREDESA BAHBAHAN. Mawit sangkan taru sane ageng-ageng geseng utawi pungkat tan wenten penangkan nyane.

28. Dwaning asapunika paswecan Ida Yang Betara ring Lingga Besi Kalung sareng Ring Ida Betara Pucak Batukau, dados nginggil kadigjayaan KI GUSTI BABAHAN ri sajeroning wawengkon Gunung Batukaru mapan teguh nyane tan silah dening senjata tur para wadwa makweh rauh subakti ngaturang raga, asapunika taler Sang Nateng Tabanan rawuh akanti tur sida KI GUSTI BABAHAN kaadegang Adi Pati Kedaton Tabanan.

29. Yan akudang warsa sampun KI GUSTI BABAHAN ngabih kadi Iinggih SANG NATENG TABANAN rasa ledang kayun nyane KEDATON TABANAN amangguh sukerta pala bungkah pala gantung becik paupon nyane. Asapunika taler KI GUSTI BABAHAN ring PREDESA BAHBAHAN tan kurang pangan kinum. Tur sampun awadwa 200 WADWA panguger Ian dadudukan. Irika aris KI GUSTI BABAHAN atangun PURI LAN PEMRAJAN AGENG, marjan sane ketanggun manut SUKAT UTAMA GAJAH WAHANA SINGA SINGARSA DWAJA NGARAN.

30 LINGGA RING PEMARJAN AGUNG

  1. LINGGA SIWA DI SIWA,
  2. RATU KETUT TAKSU,
  3. LINGGA SRI SEDANA,
  4. GEDONG BATA,
  5. LINGGA KAWITAN PRESASTI PRA ARYA TATWA,
  6. LINGGA PESIMPANGAN BATU BULAN,
  7. LINGGA PRUCUT,
  8. CATU MUJUNG,
  9. CATU MERES,
  10. PESIMPANGAN LUHUR BESI KALUNG,
  11. LINGGA SIWA BULAKAN TAMBLINGAN,
  12. RATU PASEK,
  13. SIWA PAKU SARI,
  14. PESAREN,
  15. TAKSU JAWA,
  16. GEDONG SIMPEN,
  17. MANJANG SLUWANG,
  18. PESAMUAN,
  19. ARYA WANG BANG PINATIH,
  20. TAKSU,
  21. KEMULAN,
  22. RATU GEDE NGURAH,
  23. PIYASAN,
  24. LINGGA CANGKLONG KODOK IDA YANG NANDI SWARA LAN NANDI WIBUKTI, Amenika Iingga marjan ketanggun sane mawasta MARJAN AGUNG JATI TUHU PUNIKA TUNGTUNG BUNGKAH.

31 Taler PURI KATANGUN manut piteges ADI PATI KEDATON TABANAN para aryeng sane ke anggehang, tur sampun sida aswa raja karya. Amungkah Agung, Amanca Lingga Agung Anawa Ratna Keteng Bwana, Ring dina Werehle Budi Angga Kengka Ulu Tunggal, Tunggal Windu, Windu Adi Rahasta Nampih Untat Kedasa Ulu Suka namu Bagia. Ring Warsa Surya, Rasa Guna, Katekeng Pati Irika PAMRAJAN KAPUPUT ANTUK IDA SANG EKA JATI LINGGA BATUKARU RAUH PESANAKAN.

32 Ri sampun puput swaraja karya awarsa-warsa jagate enteg mapan pengabih-pengabih KI GUSTI BABAHAN sayuwakti tindih ring PURI tan tios punika pengabih wiadin tetatadan sire treh

  1. KI GUSTI JELANTIK LAN TREH PANDE,
  2. KI ARYA DANU WANGSA / ARYA SURADNYA.
  3. TALER WARIH PANCA RESTI, SAPTA RESI PAMEKAS KI YAYI AGUNG PASEK GOBLEG. Asapunika taler
  4. WARIH TIRTA EMPUL KI DUKUH SULADRI
    pamekas patunggilan treh warih
  5. KI ARYA BLETENG KERTA LANGU, pamekas ARYA WANG BANG PINATIH asapunika taler para putrane sane Maibu saking NI LUH DUKUH PAKU SARI.

33 SANE MAPARAB

  • KI GUSTI GEDE WAYAHAN, arin nyane
  • KI GUSTI GEDE WANGAYA ,
  • KI GUSTI GEDE PAKU BWANA,
  • GUSTI LUH WANA GIRI paling alit
  • NI GUSTI LUH TARU WANGI.

KI GUSTI WAYAHAN aganti sang Bapa, KI GUSTI GEDE PAKU BWANA KE LER BUKIT jenek ring BANYUWATIS makweh putran nyane.
KI LUH WANA GIRI arda Nare Swari Sang NATENG TABANAN, KI GUSTI LUH TARU WANGI keambil ring SANG NATENG KERAMBITAN, wangde keambil antuk KI GUSTI NGURAH PANJI SAKTI,
KI GUSTI GEDE WONGHAYA jenek ring WANGAYA putrane sami ngarereh genah, wenten ke JATI LUWIH, ANGSRI, PUPUAN ring BULELENG telas.

34 KI GUSTI GEDE WAYAHAN aganti sang Bapa ngalap rabi warih KI PASEK GELGEL wawasta NI LUH PASEK, sida madruwe PUTRA 3 DIRI,

  1. KI GUSTI PAKA WANA, arinnyane
  2. KI GUSTI GEDE PASEK GOBLEG, paling alit
  3. KI GUSTI GEDE TAPA WANA amenika putran KI GUSTI GEDE WAYAHAN ke cucu antuk KI GUSTI BABAHAN sami kesayangan antuk IDA SANG NATENG TABANAN LAN KERAMBITAN. Irika aris merasa runtik kayun sang nateng BULELENG IDA KI GUSTI NGURAH PANJI SAKTI tur makweh panjak BULELENG maselohan ring ADI PATI KI GUSTI BABAHAN RING BABAHAN.

35. Caritayang ring warsa surya rasa margana katekeng cangkranggi makweh rauh panjak Ian para prawereng pada KI GUSTI PANJI SAKTI pacang ngerejek SANG NATENG TABANAN ki sampun rawuh ring tepi siring wates SANG NATENG TABANAN, pamekas ALAS WONGHAYA katunjelin tur makweh palinggih-palinggih sane karusak antuk wadwa KI GUSTI NGURAH PANJI SAKTI, Irika aris SANG NATENG TABANAN ngutus KI GUSTI BABAHAN nangkepin prawireng-prawireng KI GUSTI PANJI SAKTI. Dados rames yudane ring BATUKARU, teguh KI GUSTI BABAHAN tan paingan dwaning makta BESI KELING KEKALUNGAN, paican IDA BETARA LINGGA BESI KALUNG.


36. Ngamuk nindihin wawidangan IDA, panah, bedil, tulup katumpli tan ngandilin 200. 100 sepisan presida mademang musuh, punika kesaktian KI GUSTI BABAHAN, makeber negakin JARAN PUTIH NULUS yanama KI PUDAK. Saking atur KI TELIK SANDI prajurit Bulelenge kasor, Irika aris KI GUSTI PANJI SAKTI Raja Buleleng kasor. Irika aris KI GUSTI PANJI SAKTI Raja Beleleng ngutus ADI PATI KI ARYA BENCULUK treh DALEM, PUTRA PAPERASAN KI ARYA KENCENG duk nguni. Dados mebalik siate prajurit Tabanan maselohan ke Buleleng. Irika aris sengeh KI GUSTI BABAHAN tan patut sandang tindihin puniki meseh ring sajeroning angga. Irika aris IDA TEDUN saking undakan idane KI JARAN PUTIH NULUS KI PUDAK tur ngungsi lingga PURA BESI KALUNG …………


37. RI WUS PUPUT MUSPA SAMI BUSANE KABUSBUS KRIS PUSAKA PICA LAN PITEKET – PITEKET TELAS KAENTUNGAN, ALALUNG PAGUT IDA malih ngamuk ring sejeroning payuda. Irika aris prajurit Buleleng asuryak awanti-­wanti waluyane kadi dedalu nyeburin api. Irika aris IDA KI GUSTI BABAHAN seda ring payudan. Kapireng antuk dane KI GUSTI JAMBE LANGU kecucu antuk KI ARYA DAMAR satria JAWA KANTUN RARE tedun ngamuk dwaning anak alit rasa kirangan raga mayuda nindihin jenek nyane, Irika aris KI GUSTI JAMBE karebut. Mehmehan ngemesin seda dados ke sayut olih KI GUSTI BELAYU tur KAENGKEBANG, Sesampune aris keaturan ke TABANAN, kairing ring KI PUTENG, Wus punika sweca widine, JEG WENTEN RAUH TABUAN TAN KADI-KADI NGENCER PRAJURIT BULELENGE NGANTOS KI GUSTI PANJI SAKTI mundur mantuk ke BULELENG. Taler KI GUSTI JAMBELANGU ka utus ring KI GUSTI PUCANGAN sane maibu SAKING BUAHAN tur ka upakara RING BUAHAN, Kebawosang PENGANGON / PAREKAN, Sampun duwur kawaliang malih ring jenek nyane RING BABAHAN, tur kabekelin BALE sane mewasta BALE ANGENAN, KI GUSTI JAMBE ngardi JAMBELANGU sareng kang Bapa KI GUSTI BABAHAN.

38. Caritayang yan akudang warsa sampun KI GUSTI JAMBELANGU ring BABAHAN jerone sane katunjel duk yudane. Malih kapidabdabang tur KI GUSTI JAMBELANGU pateh kadi paman nyane KI GUSTI BABAHAN seneng ngulik aji kasucian Ian aji kamoksan, aksara, ………………………………………….

Pingit tan kantun ngelerang swadarmaning kaprawireng, seneng ayasa yoga semadi ring genahe sane tenget-tenget utawi ring prahiyangan – prahiyangan pateh antuk ida subakti pamekas ring prahiyangan PURA BESI KALUNG, makweh pica cihne kasucian Ian kasidian IDA BETARA sane katami satmaka dasar subakti minakadi

  • KERIS TANPELUK WENTEN,
  • KERIS LUK 7 KI PRINGPING WENTEN
  • KRIS PUSAKA SASUNGKLIT KI GUSTI BABAHAN LUK 11,
  • WENTEN PICA LUHUR BESI KALUNG LUK 7 TAN PELUK URANGKA GAJAH KI 3 SAKTI,
  • GENTA BAYU SABDA,
  • MUA KIJARINGAN ( BWAYA ) LINGGA PATI,
  • PENGARADAN KEPENG BAYU BUTA SEMARA LAN
  • MAIK- MANIK,
  • MANIK KENDI,
  • MANIK GENI,
  • MANIK PRINGGA,
  • MANIK LAWA,
  • MANIK RUM,
  • MANIK GRINGSING,
  • KERIS KI LEMAH,
  • KI SUNIA,
  • KI SAMBAR,
  • TATEKEN KI BATEK

39. DALEM KUNING LAJUR LUK 7, JINAH BOLONG, BATU TALUH SAMUUK SULIMPET LIPI, BULUH EMPET LAN TOYO PULES BEJI BATUKARU, KULES BATU, punika ka angge matetulung ritat kala ngemargiyang swadarma, taler KI GUSTI JAMBELANGU dados PENGAYAH JAN BANGGUL IDA BETARA LINGGA BESI KALUNG angelarang KE PEMANGKUAN. Irika aris matetelas subakti ring Guru Rupaka tan tios muputang sang Bapa KI GUSTI BABAHAN ,mangda sida munggah ke puspa.

40. Punika angge-anggean KI GUSTI BABAHAN

  • MEBADE TUMPANG SIA,
  • PATULANGAN NAGA KAANG ( LEMBU IRENG )
  • MEKAJANG KAWITAN
  • MAUBES-UBES
  • PANGENTAS MAGENI,
  • METRILAKSANA MAGUNUNG PITU
  • MEANCAK TAMAN
  • MESALU
  • MATETEBASAN
  • MAMUKA
  • MEKAPAS SIA.
  • MEPATRANG MEKEMBUL TARPANA DADOS NGANGGE
  • NISTA, MADIA,
  • UTAMA PENAENAN 8000, MADIA 4000, NISTA 2500
  • NISTANING NISTA 1700
  • DADOS SEKAMA-KAMA
  • TIRTA PAMUPUT TIRTA YANG PRESASTI KAWITAN PARYANGAN-PARYANGAN
  • DALEM
  • PEMARJAN AGUNG PEMEKAS LAN TIRTA MARJAN BELAYU,
  • PUNKA PAMUPUT PEMARGIN KI GUSTI JAMBE LANGU.

41. Wus puput swadarma KI GUSTI JAMBELANGU rasa ledang kayun nyane tur sampun adruwe putra 4 did MAIBU SAKING KE BAYAN, paling wayah

  1. KI GUSTI WAYAHAN PAKU SAKTI, arin nyane kaping
  2. KI GUSTI ALIT WANA GIRT, kaping
  3. KI GUSTI CEDE PAKA BABAHAN, kaping
  4. KI GUSTI GEDE PANGINGGIL,
  5. KI GUSTI PAKU SAKTI RING BABAHAN,
  6. KI GUSTI ALIT WANA GIRI ngungsi PENEBEL ring KI GUSTI RAI RAJA PENEBEL,
  7. KI GUSTI GEDE PAKA BABAHAN KE TABANAN ring TABANAN, KI GUSTI PANGINGGIL ring BULELENG samah ngadakang sentana.

42. Critayang KI GUSTI WAYAHAN PAKU SAKTI ring BABAHAN sida ngalap rabi putran KI DUKUH SANGKET MAWASTA NI LUH DUKUH ALAS WANGI Sida aputra 6 diri kapertama

  1. KI GUSTI BABAHAN, kaping
  2. KI GUSTI GEDE DUKUH, kaping
  3. KI GUSTI NENGAH DUKUH, kaping
  4. KI GUSTI KETUT BUANA SAKTI, kaping
  5. ISTRI MAPARAB GUSTI LUH PANGRESIAN dados arda nare swan RAJA BULELENG warih KI GUSTI PANJI SAKTI, paling alit istri
  6. NI LUH ALIT ADI ke ambil ring sang RAJA PENEBEL,
    Amenika warih sentanan KI GUSTI BABAHAN YA SIRA KI GUSTI NGURAH PACUNG SAKTI kelanturang antuk KI GUSTI JAMBELANGU treh ARYA DAMAR PALEMBANG ninggal kadang sanak telas puput ring Predesa BABAHAN juang ke juang, sumbah ke sumbah, sayang ring pati urip las carya ninggal swadarmaning SATRIYA, amangguh patining pati mawit tangan karo metu ida yang kawi swam murti amuter sehananing daging jagate.

OM SUKAM BYOWANTU KESMA SWAMYEM YO NAMO SWAHA

PUPUT
OM SANTI, SANTI, SANTI OM SIDA
SIDA KATEDUN ANTUK

I GUSTI KETUT PUTERA.
JERO ALIT KALERAN BELAYU, DSN. UMADIWANG
DS. BATANNYUH, KECAMATAN MARGA, TABANAN
BALI.


File Original

https://drive.google.com/drive/folders/1w1P4_x_zDPXAXBNlqLx3dLpW8PDDHgdX?usp=sharing

Seorang Web Developer di Denpasar Bali. Nulis blog hanya sekedar iseng dan berbagi pengalaman.

Eksplorasi konten lain dari Kadek Jayak

Langganan sekarang agar bisa terus membaca dan mendapatkan akses ke semua arsip.

Lanjutkan membaca